بررسی RTX 4090 انویدیا : گرانی با ارزش

قوی ترین و گران قیمت ترین کارت گرافیک گیمینگ جهان بر پایه معماری جدید Ada Lovelace سرانجام در دسترس رسانه ها قرار گرفت و در این مطلب به بررسی  RTX 4090 انویدیا می پردازیم. جدیدترین نسل از کارت های گرافیکی انویدیا با معماری Ada Lovelace و تغییرات بنیادی بسیار زیاد نسبت به نسل گذشته یعنی سری Ampere به تازگی در دسترس رسانه ها قرار گرفته و بررسی مدل های مختلف از برند های متنوع منتشر شده است. با این حال قصد داریم تا عملکرد نسخه Founders Edition که به نوعی نسخه مرجع انویدیا به شمار می رود را بررسی کنیم.

مشخصات فنی

کارت گرافیک RTX 4090 انویدیا با بهره گیری از تراشه گرافیکی AD102 انویدیا و فناوری ساخت ۴ نانومتری، تغداد ۷۶ میلیارد و ۳۰۰ میلیون ترانزیستور را ارائه می دهد که در مقایسه با تعداد ۲۸ میلیارد ترانزیستور کارت گرافیک RTX 3090 Ti، تغییرات شگفت انگیزی را شامل می شود. تعداد هسته های پردازشی CUDA نیز به ۱۶ هزار و ۳۸۴ افزایش یافته و در کنار این ویژگی، تعداد ۱۷۶ واحد ROP در این محصول به کار رفته است.

تعداد ۵۱۲ هسته Tensor و ۱۲۸ هسته ردیابی پرتو (Ray Tracing) به خوبی نشان دهنده تغییرات جذاب انویدیا در نسل جدید است. فرکانس پایه در کارت گرافیک RTX 4090 انویدیا برابر با ۲۲۳۵ مگاهرتز بوده و فرکانس بوست آن نیز تا ۲۵۲۰ مگاهرتز افزایش می یابد. در بخش حافظه گرافیکی نیز ۲۴ گیگایایت حافظه از نوع GDDR6X برای این محصول در نظر گرفته شده که پهنای باند ۱۰۱۸ گیگابایت بر ثانیه را توسط رابط ۳۸۴ بیتی منتقل می سازد.

انویدیا قیمت ۱۵۹۹ دلار را برای RTX 4090 FE در نظر گرفته و شرکای تجاری انویدیا می توانند بر اساس مدل، مشخصات و سیستم خنک کننده نسبت به قیمت مورد نظر خود تصمیم گیری کنند. قدرت پردازشی این محصول در حالت FP32 برابر با ۸۲٫۵۲ ترافلاپس اعلام شده که بیش از ۲ برابر بیشتر از RTX 3090 Ti و حدود ۳٫۵ برابر بیشتر از قدرت پردازشی RX 6950 XT است. همچنین ۱۲۸ کیلوبایت حافظه نهان سطح اول به ازای هر SM (این محصول دارای ۱۲۸ واحد Streaming Multiprocessors است) و ۷۲ مگابایت حافظه نهان سطح دوم (L2 Cache) است.

جعبه و بسته بندی

جعبه و بسته بندی کارت گرافیک RTX 4090 انویدیا دارای ساختار متفاوتی بوده و روی جعبه یک طرح تک وجهی از فرم ظاهری کارت درج شده است. در نمای دیگری از جعبه می توانید نام GEFORCE RTX و ۴۰۹۰ را با فونت های جدید انویدیا در دو سطر مجزا مشاهده کنید.

در نمای پشت نیز مشخصات فنی و توضیحات تکمیلی در خصوص کارت گرافیک پرچمدار جدید انویدیا درج شده است.

جعبه کارت به شکل جالبی باز می شود و به نوعی انویدیا روی این موضوع تاکید دارد که می توان از RTX 4090 به عنوان یک کالای لوکس در دکور منزل یا اتاق گیمینگ استفاده کرد.

طراحی ظاهری

ابتدا باید به ابعاد کلی ۱۴×۳۱ سانتی متری و وزن ۲۱۸۱ گرمی کارت RTX 4090 FE اشاره کنیم که به مراتب بزرگتر و سنگین تر از سایر نمایندگان انویدیا و حتی AMD به شمار می رود. طراحی ظاهری و سیستم خنک کننده شباهت های فراوانی با اعضای رده بالای سری RTX 30 دارد، با این تفاوت که ابعاد کارت از نظر طول اندکی کوچکتر و از نظر پهنای به مراتب بزرگتر از RTX 3090 است.

با این وجود ساختار استفاده از دو فن در دو سمت مخالف همچنان پابرجا بوده و ۶ لوله انتقال حرارت قطور نیز برای انتقال سریع دما به کار رفته است. هیت سینک آلومینیومی و حتی لوله های انتقال حرارت داری روکش مشکی رنگ هستند تا اجزای فلزی و براق بدنه که به نوعی خطوط بدنه را مشخص می کنند، بیش از پیش مورد توجه قرار گیرند.

با توجه به ابعاد بزرگ تراشه گرافیکی AD102 انویدیا، این کمپانی از سطح انتقال حرارت بزرگی استفاده کرده و دمای چیپ ست های حافظه و مدار تغذیه نیز توسط همین بخش کنترل می شود. از این رو پس از باز کردن خنک کننده، با انبوهی از خمیر حرارتی مواجه می شوید.

مدار تغذیه کارت شامل ۲۰ فاز بوده و کنترل VRM و ولتاژ چیپ ست های حافظه بر عهده کنترلر MP2891 قرار دارد. کنترلر MP86957 DrMOS وظیفه مدیریت ولتاژ تراشه گرافیکی را بر عهده دارد که قادر به تامین ۷۰ آمپر برای هر فاز است. چیپ ست های حافظه GDDR6X توسط سه فاز مجزا مدیریت می شوند.

توان مورد نیاز کارت توسط یک کانکتور ۱۶ پین تامین از سوی منبع تغذیه (پاور) می شود که شامل دو ستون ۶ پین و یک ردیف خطی ۴ پین می شود. انویدیا یک تبدیل ۱۶ پین به ۴ عدد ۸ پین برای تامین توان ۶۰۰ واتی کارت در نظر گرفته که حتی با اتصال سه کانکتور ۸ پین پاور نیز می توانید این کارت را راه اندازی کنید. در این حالت، حدود ۴۵۰ وات توان در اختیار تراشه گرافیکی و سایر اجزای کارت قرار می گیرد.

اکنون زمان بررسی نتایج و نرخ فریم کارت گرافیک RTX 4090 انویدیا فرا رسیده تا عملکرد آن را در بازی ها مختلف مورد سنجش قرار دهیم.

در بررسی کارت RTX 4090 انویدیا مشخص شد که این محصول اولین کارت گرافیک جهان با قابلیت ارائه بیش از ۶۰ فریم بر ثانیه در بازی Cyberpunk 2077 با وضوح تصویر ۴K به شمار می رود. پیش از این بالاترین فریم ثبت شده در بازی سایبرپانک ۲۰۷۷ متعلق به RTX 3090 Ti با نرخ ۴۷ فریم بر ثانیه بود و اکنون پرچمدار جدید انویدیا می تواند نرخ ۷۱ فریم بر ثانیه را نمایش دهد.

در عملکرد کلی باید گفت که RTX 4090 در حدود ۳۱ درصد قوی تر از RTX 3090 Ti و حدود ۳۹ درصد قوی تر از RX 6950 XT به عنوان پرچمدار فعلی AMD در حوزه گرافیک عمل می کند. نکته جالب توجه، اختلاف عملکرد ۶۸ درصدی پرچمدار جدید انویدیا با کارت گرافیک ARC A770 16GB اینتل است و به این ترتیب، اینتل برای عرض اندام در مقابل پرچمداران حوزه گرافیک باید به تولید یک محصول تمام عیار و قدرتمند فکر کند.